Czy kojarzysz osoby, które powtarzają jakiś sposób działania bez końca, mimo że w ogóle im to nie służy? Wchodzą w relacje z trudnymi partnerami, toksyczne środowiska pracy, przemocowe związki. A może to ty jesteś taką osobą? Jeśli tak, poczytaj więcej o powtarzalności wzorców czyli poddawaniu się schematom.
Schemat to określony sposób czucia, myślenia i reagowania w sytuacjach wyuczonych w dzieciństwie. Jeśli spotykałaś/eś się regularnie z krytyką, to możesz czuć, że jesteś gorsza/y. Jeśli doświadczałaś/eś przemocy, możesz ciągle spodziewać się krzywdy itd. Na nasze schematy możemy różnie reagować, a jednym ze sposobów reagowania jest poddawanie się, czyli uległość wobec schematu.
Jeśli miałabym przedstawić to obrazowo, to poddawanie się schematowi jest jak reakcja psa, który kuli się, chowa ogon i patrzy błagalnym wzrokiem. Możemy też powiedzieć, że poddając się schematowi, dajemy po sobie jeździć, jak po łysej kobyle (to smutne, że te metafory cierpienia są w języku polskim bazowane głównie na zwierzętach).
Poddając się schematowi, nie kwestionujesz go. Nie widzisz wyjścia z tej sytuacji. Dobre życie nie wydaje ci się możliwe. Dobre i komfortowe życie jest dla innych.
- Jeśli masz schemat opuszczenia – wybierasz partnerów, którzy są niesłowni lub niestabilni. Zawodzą cię nieustannie, a ty to tolerujesz.
- Jeśli masz schemat deprywacji emocjonalnej – wybierasz osoby zimne, niedbające o ciebie.
- Jeśli masz schemat nadużycia – w twoim życiu powtarza się przemoc.
- Jeśli masz schemat wadliwości – wybierasz krytycznych, odrzucających, narcystycznych albo snobowatych przyjaciół i partnerów, którzy sprawiają, że czujesz się gorsza/y lub niewystarczająco dobra/y.
- Jeśli masz schemat izolacji społecznej – podczas spotkań z ludźmi skupiasz się tylko na dzielących was różnicach i na tym, dlaczego nie pasujesz.
- Jeśli masz schemat zależności – prosisz bliskich o wykonywanie za ciebie obowiązków, podejmowanie wyzwań i decydowanie za ciebie.
- Jeśli masz schemat porażki – wykonujesz zadania niedbale, bo i tak się nie uda. Wiesz, że nigdy nie odniesiesz sukcesu.
To tylko niektóre ze schematów i przykładów poddawania się. Jeśli bardzo chcesz z tego wyjść – uda ci się, ale będzie to droga pod prąd. Możesz w jednej chwili widzieć wszystko racjonalnie i jasno, mieć świadomość swoich praw i wiarę w możliwość lepszego życia, a następnie po trudnym wydarzeniu możesz przeżywać regres, tracić nadzieję i odbierać sobie wszelkie ludzkie prawa i poczucie wartości. Dlatego jest tak ważne, by mieć po swojej stronie wspierającego terapeutę lub bliską osobę, która będzie przy tobie, gdy zawrócisz ze swojej ścieżki.
Monika
